2004 - 2009

Vragen voor Vlaams Minister van minister van Mobiliteit, Sociale Economie en Gelijke Kansen, Katleen Van Brempt

6 July 2006

Schriftelijke vraag over de oprit te Berchem naar de Antwerpse Ring

Vraag

Naar aanleiding van de werken aan de Antwerpse Ring werd de veelgebruikte oprit op de Grotesteen-weg twee jaar geleden afgesloten voor het verkeer komende van de Elisabethlaan en het centrum. En dit op vraag van De Lijn, die hierbij een betere doorstroming van haar trams 7 en 15 beoogde.

Het afsluiten ervan veroorzaakte volgens de buurtbewoners grote verkeersverschuivingen naar andere kruispunten (en voornamelijk deze van de Grotesteenweg met de Jan Moorkensstraat en met de Ring-laan/Fruithoflaan) en door de woonwijken van het Nieuw-Kwartier. Niet alleen de bewoners van het Nieuw-Kwartier, maar ook deze van de wijken Oud-Berchem en Vijfhoek hebben de grootste moeite om de Ring richting Noord op te rijden.

Daarenboven zal in de toekomst de verdere woon- en kantoorontwikkeling op de Veldekens meer verkeer teweegbrengen via één van de weinige toegangen tot die nieuwe wijk, namelijk de Jan Moor-kensstraat.

Om de verkeersafwikkeling bij de afbraak van de Singelbruggen en de daarop aansluitende kruispun-taanpassingen op de Singel te bevorderen, werd de doorsteek aan de Elisabethlaan tijdelijk en tot eind juni 2006 opnieuw geopend.

1. In welke mate wordt de dienstverlening van De Lijn gehinderd door de maatregelen genomen voor het bevorderen van de werken aan de Singel?

2. Wat zijn de concrete gevolgen voor De Lijn wanneer de oprit aan de Grotesteenweg permanent open zou zijn? (reistijden, routewijzigingen,…)

Kan het openstellen van de doorsteek samen met een betere afstemming van de verkeerslichten leiden tot een win-winsituatie: én een vlotte doorstroming van de trams én een meer leefbare ver-keersafwikkeling van het autoverkeer?

Antwoord

Van bij de start van het Masterplan Antwerpen was één van de deelopdrachten de doorstroming van het openbaar vervoer te verbeteren. Deze deelopdracht is beter gekend als KOV-ZW (knelpunten openbaar vervoer en zachte weggebruiker).

Het afsluiten van de "helft" van de inrit R1 - Grotesteenweg te Berchem gebeurde vóór de aanvang van de werken aan de R1 en staat er los van. Er was immers de finaliteit van de verbeterde doorstroming an sich.

Vóór het sluiten van de inrit blokkeerde het verkeer steeds de kruispunten op de Grotesteenweg met Singel, Uitrit R1 en Elisabethlaan. De verliestijden voor het openbaar vervoer aan deze kruispunten liepen op van de normale wachttijd aan het verkeerslicht tot ± 6 minuten. Ten gevolge van het blokkeren van de verkeersafwikkeling zijn door De Lijn op het wegvak Koninklijkelaan, Elisabethlaan, Grotesteenweg tot de Uitbreidingsstraat zelfs verliestijden opgemeten van 21 minuten.

De bewering dat er grote verkeersverschuivingen zouden hebben plaatsgevonden moet bovendien worden genuanceerd.

Bij het verlaten van de wijk Berchem Vijfhoek is de meest voor de hand liggende R1-inrit richting Noord gelegen op de G. Legrellelaan. Voor de wijk Nieuw Kwartier is dat de R1-inrit op de Grotesteenweg zijde Mortsel (die alleen tijdens de werken aan de R1 werd afgesloten). Bovendien was er uit de woonwijk die gelegen is tussen de Grotesteenweg en het Middelheim de klacht dat er veel te veel verkeer doorheen hun wijk richting R1-inrit Grotesteenweg reed, wat nu niet meer het geval is.

Dat de Kantoorontwikkeling Veldekens meer verkeer veroorzaakt staat los van de problematiek R1-inrit Grotesteenweg. Het verkeer dat deze site verlaat met bestemming Antwerpen Noord zal eerder via de Roderveldlaan en de Singel naar de R1-inrit Plantin & Moretuslei rijden dan naar de Grotesteenweg. Indien dit verkeer wel gebruik zou willen maken van R1-inrit Grotesteenweg, zou het dwars doorheen de woonwijk rijden via Karel Coggestraat, Filip Williotstraat en Jan Moorkensstraat. Dit is niet wenselijk.

Nu er overwogen wordt om de R1-inrit Berchem weer volledig open te stellen, moet men zich ervan bewust zijn dat eerst het invloedsgebied van deze inrit grondig moet onderzocht vóór er een beslissing genomen kan worden, dat er een reëel risico op sluipverkeer dwars door de woonwijken bestaat, dat volledige openstelling niet kan zonder infrastructurele maatregelen, en dat er bijkomende doorstromingsmaatregelen voor het openbaar vervoer zullen noodzakelijk zijn.

Er is een eerste rapport afgeleverd door de diensten van het agentschap Infrastructuur die dezelfde analyse maakt. Technisch is het probleem oplosbaar, zij het dat in het gevoerde onderzoek nog een aantal zaken niet bekeken heeft waaraan met niet kan voorbij gaan:

- het meenemen van de verkeersstroom die (in het bijzonder van file in de Craeybeckxtunnel) een verkorte weg zoekt tussen E19 en de R1 richting noorden
- de effecten voor zwakke weggebruikers, in het bijzonder fietsers: op het zelfde kruispunt passeren twee routes van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk en het druk gebruikte ringfietspad
- effecten op leefbaarheid voor de omliggende wijken
- de voorgestelde aanpassingen hebben een impact op de aanliggende woonstraten, waarvan het vandaag niet duidelijk is of daar een draagvlak voor bestaat (bijvoorbeeld de Elizabethlaan krijgt méér verkeer te verwerken, terwijl de bewoners al lang vragen voor minder en minder snel verkeer).

Minister Peeters heeft overleg aangekondigd met de stad Antwerpen en met De Lijn. Uit deze gesprekken zal blijken hoe ver we al dan niet van een oplossing op het terrein staan. Elke oplossing die de doorstroming van het openbaar vervoer niet belemmert, die oplossingen biedt voor de fietsers en die het verkeersvolume in de woonstraten op aanvaardbaar niveau houdt, is wat mij betreft bespreekbaar.