1999 - 2004

Vragen voor minister van Mobiliteit, Openbare werken en Energie, Stevaert

21 March 2001

Vraag om uitleg over de sociale onrust bij de loodsdiensten in de Antwerpse haven

Vraag

De voorzitter :

Aan de orde is de vraag om uitleg van de heer Caluwé tot de heer Stevaert, minister vicepresident van de Vlaamse regering, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over de sociale onrust bij de loodsdiensten in de Antwerpse haven. .

De heer Ludwig Caluwé :

Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, het rommelt al een hele tijd in het loodswezen. In november werd een vakbondsactie op de valreep afgeblazen. Op 13 februari was het dan toch zo ver met een stiptheidsactie van de socialistische ambtenarenbond. Dit mondde op 15 februari uit in een 24-urenstaking. Voor de havenbedrijven kwam deze staking aan als een complete verrassing met chaotische gevolgen voor de organisatie van aan- en afvoer van goederen per schip. De actie leidde tot ernstige hinder in de haven van Antwerpen, en ook in mindere mate in Gent. Het is onnodig te zeggen dat dit erg storend is voor de havenactiviteiten. De directe financiële gevolgen zijn enorm. Er wordt over een bedrag van bijna 1 miljard frank gesproken. Daarbij komt nog dat de operationele betrouwbaarheid van de Vlaamse havens hierdoor in het gedrang komt.

Uiteraard geldt het stakingsrecht ook voor het personeel van het Zeewezen. Doch een minimumvoorwaarde moet hierbij zijn dat de havenbedrijven vooraf op de hoogte worden gebracht, zodat ze de schade kunnen beperken mits een goede organisatie. Het havenbedrijf van Antwerpen wordt niet eens betrokken bij de sociale onderhandelingen en kan dus onmogelijk een staking zien aankomen. Reders en havenbedrijven waren niet verwittigd en leden het volle verlies, alhoewel ze niets te maken hebben met het conflict. Het Antwerps gemeentelijk havenbedrijf maakt zich ernstige zorgen over de economische gevolgen.

Het statuut van de loodsen werd reeds meermaals besproken. Sinds 1 januari is de oplossing van een DAB vooruitgeschoven. Dit staat ook in de begroting. De eerste besluiten zijn reeds verschenen. Niettegenstaande lijkt dit weinig fundamenteels te veranderen aan de organisatie en de werking van het loodswezen. Naar aanleiding van de syndicale acties wordt opnieuw het voorstel geopperd om voor de loodsdiensten een heel nieuwe structuur uit te werken, naar analogie met de overgang van de havens als stedelijke dienst tot autonome gemeentelijke bedrijven. In Antwerpen werd sinds de omvorming tot autonoom gemeentelijk bedrijf sociale vrede bereikt. Het lijkt dan ook een zinvol idee om ook de beloodsing onder te brengen in een autonoom overheidsbedrijf. Dat is nog een stap verder dan een DAB.

Graag had ik dan ook een antwoord gekregen op de volgende vragen. Was de minister op de hoogte van de dreigende staking bij de loodsen op 15 februari ? Heeft hij de havenbedrijven ingelicht op het moment dat hij op de hoogte werd gesteld ? Kan de minister een raming geven van de door de havenbedrijven geleden directe schade ? Daarbij bedoel ik enerzijds de schade omwille van de vertraging van de schepen, anderzijds de extra kosten die gemaakt werden door de Nederlandse loodsen die een deel van de taken overnamen en de kosten van de mislukte pogingen om helikopterloodsen in te zetten. Kan de minister dergelijke onverwachte acties in de toekomst vermijden en ten minste de havenbedrijven op de hoogte brengen ? Wordt het idee om het loodswezen onder te brengen in een autonoom overheidsbedrijf door de minister en minister Sauwens als een mogelijkheid beschouwd ?

Antwoord

Minister Steve Stevaert : Mevrouw de voorzitter, dames en heren, er was in de praktijk een permanente stakingsaanzegging sinds 17 november 2000. Tot 14 februari 2001 is men er echter in geslaagd de dreigende staking af te wenden.

Het faxbericht van de ACOD met de uiteindelijke aankondiging van de 24urenstaking die inging op 14 februari 2001 om 20.30 uur, werd door de administratie pas dezelfde dag om 22.05 uur ontvangen. Deze actie kwam als een verrassing, vermits de vakbond in de loop van de dag haar leden had opgeroepen om niet te staken.

De havenbedrijven waren op de rondetafelconferentie over het zeewezen van 12 december 2000 al ingelicht over de mogelijke loodsenacties. De havenbedrijven waren gelijktijdig met de administratie op de hoogte van aangekondigde acties via het VTS-systeem, waar zowel de havenbedrijven als het loodswezen op aangesloten zijn. De bedoeling daarvan is onderling informatie uit te wisselen.

Ook via andere kanalen werden de havenbedrijven op de hoogte gehouden zodra de administratie zelf op de hoogte was. Door de administratie werden voor 869.094 frank - naderhand afgewezen - schadeclaims ontvangen. De schade voor de havenbedrijven kan onmogelijk worden geraamd. Voor de rest waren er door de actie geen bijkomende kosten voor de administratie.

De administratie tracht alle acties te vermijden, maar kan dergelijke onaangekondigde acties niet altijd het hoofd bieden. Met de havenbedrijven worden praktische afspraken gemaakt over communicatie in dergelijke crisistoestanden.

Reeds vroeger werd getracht het loodswezen om te vormen tot een verzelfstandigd loodsbedrijf met rechtspersoonlijkheid. Dit ging niet door omdat dit op hevig verzet stuitte bij de loodsen. Op 15 december 2000 heeft de Vlaamse regering in uitvoering van het programmadecreet de uitvoeringsbesluiten omtrent de DAB Loodswezen goedgekeurd. De administratie werkt de praktische kant van de zaak momenteel verder uit, met het oog op de opmaak van een beheersovereenkomst. De afstemming van het beloodsen op de actuele organisatie van het loodsen wordt verder onderzocht. Zowel minister Sauwens als ikzelf zijn van oordeel dat de DAB Loodswezen maximale kansen moet krijgen.

Repliek

De heer Ludwig Caluwé : Mijnheer de minister, men kan geen twee maanden op zijn quivive zijn. De aanzegging dateerde blijkbaar al van in november. Het plots uitbreken van een staking verwachten de havenbedrijven dan niet meer. Dit is zoals in het verhaal van Peter en de wolf. Als er na vijf keer roepen nog geen wolf is opgedaagd, verwacht je dat bij de zesde keer niet meer.