1999 - 2004

Vragen voor minister van Mobiliteit, Openbare werken en Energie, Stevaert

28 October 2017

Actuele Vraag over het samenwerkingsakkoord tussen de gewesten en de federale overheid betreffende het NMBS-investeringsplan.

Vraag

Ludwig Caluwé: Mijnheer de Voorzitter, mijnheer de minister, geachte collega's, in de zomer is met de federale regering een samenwerkingsakkoord afgesloten over de investeringen van de NMBS. Een van de journalisten die het dossier zeer goed kent, zei daarover dat het eindresultaat Vlaanderen een '0' en Wallonië een '6' oplevert. Ondanks dat met reden er negatieve oordeel hebt U dat akkoord hier ter ondertekening voorgelegd. Na wat druk vanwege CD&V besloot de commissie wel om hoorzittingen te organiseren.

In die hoorzittingen is bevestigd wat alle waarnemers al wisten: het akkoord is uiterst negatief voor Vlaanderen. Volgens de vertegenwoordigers van de zeehavens zullen de essentiële onderdelen van dit investeringsplan voor hen te laat komen. De bijkomende 1 miljoen containers voor de haven van Antwerpen zullen noodzakelijkerwijze over de weg en niet per spoor worden vervoerd, want het investeringsplan komt niet op tijd. De vertegenwoordigers van Zaventem zegden dat ze de concurrentie met Schiphol en Parijs onmogelijk kunnen winnen, want binnenkort zullen de Vlamingen sneller met de trein in Schiphol of Parijs dan in Zaventem geraken.

Alsof dat nog niet genoeg was, heeft de regering in het akkoord een paragraaf aanvaard waarin staat dat de investeringen kunnen worden versneld via een prefinanciering. De Raad van State is echter van oordeel dat dit schaamlapje voor de Vlaamse regering niet kan, want we hebben daarvoor geen bevoegdheden. In de commissie heeft een jurist deze visie van de Raad van State onderschreven. Het schaamlapje is dus weggetrokken. De regering staat in haar blootje. Dit akkoord is uiterst negatief voor Vlaanderen.

We hebben in de commissie vastgesteld dat de meerderheid niet goed wist wat ermee aan te vangen. We hebben zelf voorgesteld om de meerderheid een maand bedenktijd te geven. Men is daarop ingegaan. De meerderheid kan op twee manieren reageren. Ze kan eisen dat dit akkoord heronderhandeld wordt met de federale regering, om voor Vlaanderen tot een veel beter resultaat te komen. Of ze kan samenkomen om een verklaring te bedenken zodat we er met een paar verontschuldigingen in kunnen slagen om dit akkoord in het parlement goed te keuren.

Mijn vrees was dat de regering voor de tweede mogelijkheid zou kiezen en dat er een mouw aan werd gepast. Maandagavond las ik het communiqué van de voorzitster van Spirit, mevrouw Van de Casteele. Het was de eerste ernstige verklaring van Spirit. Haar minister moet dit akkoord in de Vlaamse regerng bepleiten en dit akkoord moest heronderhandeld worden met de federale regering. Ik dacht dat we hiermee op de goede weg zaten, maar gisterenavond luisterde ik naar de radio om te horen welk resultaat het overleg tussen de Vlaamse meerderheid had opgeleverd. Nu blijkt dat dit akkoord niet wordt heronderhandeld.

De Vlaamse regering zou een advertentie in de kranten plaatsen. Daarin zou vermeld staat dat een jurist gezocht werd die bereid was om een verklaring op te stellen, zodat dit akkoord toch kan worden goedgekeurd.

Mijnheer de minister, is dit dan inderdaad het resultaat van het overleg van gisteren en heeft Spirit nul op het rekest gehaald? Of zal dit akkoord toch worden heronderhandeld?

Antwoord

Minister Steve Stevaert: De heer Caluwé doet erg minachtend over de inhoud van dit akkoord. In het verleden werden hierover zelfs geen akkoorden afgesproken. In het verleden vroeg de premier van dit land aan bijvoorbeeld het Davidsfonds om snel een advies op te stellen. Verder drong het Davidsfonds er dan op aan dat we snel zouden reageren. Zo ging dat in het verleden.

Nu is het akkoord anders tot stand gekomen. Het is een hele discussie. Ik had liever gezien dat die 60/40-verhouding doorbroken was. Ook dat aspect moet duidelijk worden gesteld. Om die verhouding te doorbreken heeft men een objectief analyse-instrument nodig dat de behoeften screent. Men is er niet in geslaagd om dit op papier te zetten. Het bestaat nog altijd niet.

In Vlaanderen bestaat het decreet basismobiliteit. Op basis van objectieve behoeften kunnen wij het mobiliteitsverhaal vorm geven. Indien men datzelfde istrument op federaal niveau had gecreëerd, had men over de nieuwe spoorovereenkomst met kennis van zaken kunnen discussiëren. Vermits de 60/40-verhouding omwille van politieke factoren en ook omwille van politieke redenen niet doorbroken kon worden, is men tot een andere oplossing gekomen, namelijk de pre- en de cofinanciering. Dit zijn twee belangrijke istrumenten. Het is een grote stap vooruit. Alles wat communautair getint is gaat immers slechts stapsgewijs vooruit.

In de commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie is er een hoorzitting geweest. Als is het goed begrijp werd die hoorzitting niet alleen gevraagd door CD&V. Die vraag werd mee ondersteund door de leden van de meerderheid. Zo heb ik het althans begrepen. Er was één punt van discussie, namelijk wie al dan niet aanwezig moest zijn. De mensen die er aanwezig waren, en vooral de jurist, hebben heel wat opmerkingen gemaakt. Van al die anderen heb ik toch wat anders gehoord dan u. Al de anderen drongen er immers sterk op aan dat die pre- en cofinanciering in orde zou komen, daar dit uitzonderlijk belangrijk is. Ze vonden dat spoorakkoord helemaal niet zo negatief. Ze vonden wel dat het meer mocht zijn. Daar zijn we het ook mee eens. De jurist heeft een groot juridisch probleem gesignaleerd. Gisteren hebben we een vergadering gehad. Die vergadering ging niet over het heronderhandelen van het spoorakkoord, maar wel over de vraag hoe men voor dat juridische probleem dat gerezen is, een juridische oplossing kan vinden.

Repliek

De Heer Ludwig Caluwé: Mijnher de minister, U doet wat denigrerend over het verleden. Bij mijn weten maakt U deel uit van het verleden. U was ook minister in de vorige regering Het is dus niet zo eenvoudig om zonder meer afstand te nemen van het verleden.

U stelt dat er gisterenavond helemaal niet is gesproken over een heronderhandeling van het akkoord. In haar persmededeling zegt Mevrouw Van de Casteele echter letterlijk dat de Vlaamse regering moet gaan heronderhandelen met de federale regering. Ik heb dus de indruk dat de vertegenwoordigers van Spirit dit gisterenavond niet ter sprake hebben gebracht. Men verspreidt dit wel in de pers, maar weigert dit politiek hard te maken. Ik vreesde al dat dit zo zou aflopen. Kijk maar naar de naam van die nieuwe partij: Spirit. 'White Spirit' lijkt krachtig: wie verf wil verwijderen van zijn borstels, kan dit doen door ze in 'White Spirit' te dompelen. Maar de werking duurt maar even. U moet maar eens wat van die vloeistof in een glas doen en de volgende ochtend kijken wat er nog van rest. Dat is allemaal verdampt. Ik vrees dat dit zich in de praktijk voordoet: krachtige verklaringen voor een onderhandeling, maar de volgende ochtend is alles reeds verdwenen.