Dames en heren,
In mijn periode als Antwerps gedeputeerde zijn we rondom de Schelde, gaande van het mondingsgebied, over de Brabantse Wal met de Kalmthoutse Heide, de Rupelstreek en Klein-Brabant tot het Gentse, gestart met samenwerking voor de creatie van een Geopark. In dit verhaal zijn over de Vlaams-Nederlandse grens heen vijf provincies betrokken en 63 gemeenten, naast tal van andere partners zoals Natuurpunt en Toerisme Rupelstreek.
Ik mocht er de eerste voorzitter van zijn en geef nu met plezier nog wat ondersteuning aan het proces. Wat is een geopark? Geoparken zijn gebieden waar de geologische geschiedenis nog goed zichtbaar is in het landschap, waar het verhaal van de streken, de cultuurhistorie, verweven is met die geologie, enkele delen van de kenmerkende sites beschermd zijn, er aandacht voor is in wetenschap en onderwijs, en dit ook toeristisch goed ontsloten wordt.
Je kan hiervoor een Unescolabel krijgen. Per soort van geologisch gebied geeft Unesco aan 1 Geopark haar label. Met het Geopark Scheldedelta hebben we nu onze aanvraag ingediend, en verwachten we binnenkort de inspectie uit Parijs, voor de erkenning als gebied waar ter wereld het beste zichtbaar is, hoe de zee haar invloed uitgeoefend heeft en trouwens nog altijd uitoefent op het landschap. Een belangrijk onderdeel daarvan vormt uiteraard de cuesta, met de eronder aanwezige kleilaag die 28 miljoen jaar geleden gevormd werd door de zee. Wist je trouwens dat door alle geologen in heel de wereld het tijdvak van 28 tot 33 miljoen jaar geleden benoemen als het Rupelian.
Het verhaal van de Rupelstreek is verbonden met die kleilaag, en overal in de Rupelstreek zie je daar aandacht voor, gaande van de Groeve Wienerberger in Rumst met inkijk vanuit de watertoren, het museum Rupelklei, de Schorre in Boom, en ga zo maar door. Ze zijn allemaal vermeld in ons dossier voor Unesco, maar als geologisch erkenningspunt hebben we Walenhoek doorgegeven omdat de aanvraag versterkt wordt, als de aangewezen plek op een of andere wijze beschermd is, wat hier met VEN-gebied het geval is.
Walenhoek werd dan in het dossier verbonden met Noeveren, als kenmerkende site voor de cultuurhistorie, omdat het beschermd is als dorpsgezicht. Beide zones lopen landschappelijk en industrieel-archeologisch in elkaar over.
Samenwerking is hier het sleutelwoord. We danken de gemeente Niel voor hun enthousiaste steun. En we blijven werken aan projecten die erfgoed, ecologie, waterveiligheid en economie dichter tot elkaar brengen. We zien immers grote doorsnedes tussen de uitvoering van het Sigmaplan, het kandidaat Nationaal Park Scheldevallei en het (Aspiring) Geopark Schelde Delta.
Er biedt zich hier in de Rupelstreek dankzij het bovenlokaal karakter van het Geopark en de andere projecten een ideaal kader om in een internationale context een gezamenlijk ontsluitingsverhaal te realiseren met naast de geologische en historische sporen ook aandacht voor “zilt en zoet” zoals onze Zeeuwse collega’s dat graag omschrijven.