Geachte aanwezigen
We zijn vereerd dat de partners van het netwerk Grensinformatievoorziening Vlaanderen-Nederland uit alle richtingen van de grensstreek naar Antwerpen zijn gekomen om de succesvolle afronding van dit drie jaar durende Interreg-project te vieren.
We hebben als gaststad en gastprovincie voor deze gelegenheid een unieke locatie voor u uitgekozen: de ontwijde Sint-Augustinuskerk in de Kammenstraat, sinds jaar en dag een toonaangevende winkelstraat in het hart van de Antwerpse modebuurt. Niet alleen is deze kerk die na 400 jaar religieuze dienst nu omgetoverd is tot een muziekcentrum en concertzaal, een pareltje waarin verschillende werken van zowel historische meesters als Rubens, Van Dijck en Jordaens als moderne kunstenaar zoals Jan Fabre verwerkt zijn. Een pareltje dat we u zeer graag tonen. Antwerpenaren zijn nu eenmaal niet bescheiden, een kenmerk dat we delen met de Hollanders in Nederland, zodat we wel eens de Hollanders van Vlaanderen genoemd worden.
Maar de Augustijnen van Antwerpen hadden ook een doorslaggevende rol in de geschiedenis van onze stad en van de Lage Landen. In 1517 publiceerde de Duitse Augustijnermonnik Maarten Luther in Wittenberg zijn 95 stellingen waarmee hij de wantoestanden in de katholieke kerk aan de kaak stelde. In 1519, dit jaar exact 500 jaar geleden, werd Jacob Proost, een Ieperling, maar opgeleid in Wittenberg, abt van de Antwerpse Augustijnen en begonnen zij vanuit hun vestiging, die toen nog niet hier was, maar enkele honderden meters hiervandaan in de Augustijnenstraat, ter hoogte van hun oorspronkelijke kerk, de Sint Andrieskerk, de gedachten en geschriften van Luther te verspreiden in de stad en vooral ook onder de talrijke kooplieden die van heinde en verre de stad aandeden, zodat de ideeën zo ook verspreid raakten over de hele toenmalige Christelijke wereld.
Keizer Karel zag eerst met lede ogen aan dat het kerkelijk gezag dat toen nog uitging van het bisdom Kamerijk, hier nauwelijks tegen optrad en nam dan maar zelf het heft in handen. Hij stelde Frans Van der Hulst aan als algemeen inquisiteur en in 1522 werd de hele Antwerpse Augustijnerorde opgepakt. Het klooster werd opgedoekt en pas 90 jaar later zouden de Augustijnen opnieuw tot de stad toegelaten worden. De meeste monniken zweerden de nieuwe ideeën publiekelijk af maar twee monniken, Hendrik Vos en Johan Van Essen, weigerden hun overtuiging te herroepen en stierven in 1523 op de Brusselse brandstapel.
Zo waren het dus twee Antwerpse Augustijnermonniken die de eerste martelaren werden voor het nieuwe geloof. Het nieuwe geloof dat een van de belangrijkste factoren zou worden in het verzet tegen de Spaanse overheersing. Een conflict dat aanleiding zou geven tot 80 jaar oorlog en tot gevolg zou hebben dat de meeste kapitaalkrachtige en geletterde Antwerpenaren de stad verlieten en naar het noorden trokken, vooral naar Holland. In plaats van de Antwerpenaren de Hollanders van Vlaanderen te noemen, zou het dus gepaster zijn om de Hollanders als de Antwerpenaren van Nederland te betitelen.
Een oorlog ook die onze Lage Landen verscheurde en dwars erdoor een grens zou trekken waar we tot op vandaag mee worstelen.
Deze uitzonderlijke locatie is dan ook een erg passende plek voor het slotmoment van dit project dat in een samenwerkingsverband tussen ongeveer 30 partnerorganisaties uit België en Nederland gelopen is. Als provincie Antwerpen hebben we actief meegewerkt aan dit project, zowel operationeel als financieel, omdat we geloven dat burgers en bedrijven in de grens recht hebben op een 360° arbeidsmarkt rondom hun woon- of vestigingsplaats. We koesteren de Europese droom om de grenzen tussen de lidstaten te doen vervagen, maar voelen daarnaast ook de verantwoordelijkheid tegenover onze burgers en bedrijven om hen goed geïnformeerd over de grens te sturen. Daaraan hebben de projectpartners de voorbije jaren hard gewerkt en ik ontdek vandaag graag samen met u welk resultaat dit opgeleverd heeft. Ik wil van de gelegenheid ook graag gebruik maken om de drijvende kracht achter dit project, Bert Serneels, van harte te danken voor de vele inspanningen die hij geleverd heeft. Het resultaat mag gezien worden.
Deze conferentie is naast een eindpunt tegelijk ook het startpunt van een duurzame samenwerking na de projectperiode. Vanaf 1 juni beginnen de GrensInfoPunten en het netwerk immers aan hun volwassen leven en moeten ze zelfstandig blijven voortbestaan. We zijn ervan overtuigd dat alle betrokken partners voor en achter de schermen de komende jaren constructief zullen blijven verder werken in het belang van de burgers en bedrijven in de grensstreek. Als provincie Antwerpen houden we ons beschikbaar om hieraan bij te dragen waar we kunnen.
Voor nu wens ik u allen een leerrijke slotconferentie toe en hef ik straks graag het glas met u op deze succesvolle Vlaams-Nederlandse samenwerking!