In de pers

Vragen voor minister van Mobiliteit, Openbare werken en Energie, Stevaert

26 February 2014

Gazet van Antwerpen: Nieuwe winkel móét in dorps- of stadscentrum

Shoppen

Vlaanderen opent aanval tegen leegstand en overaanbod aan 'baanzaken'.

De provincie Antwerpen wil het openen van nieuwe winkels buiten het centrum van een gemeente ontmoedigen en soms zelfs verbieden. De Vlaamse regering maakt dat vanaf dit najaar mogelijk, omdat het succes van baanwinkels de leegstand in het centrum doet toenemen.

Het bureau IDEA Consult voerde in opdracht van de Vlaamse regering een uitgebreid onderzoek naar het koopgedrag van consumenten en de evolutie van het aantal winkels per gemeente.

Daaruit blijkt dat het aantal winkelpanden buiten het centrum - dat zijn vooral baanwinkels die aan een grote weg liggen - in 2013 met 147% is gestegen ten opzichte van 2008. Het aantal winkelpanden in het centrum van een gemeente is in dezelfde periode met amper 2,2% gestegen.

"Er is een duidelijke verschuiving van het winkelaanbod van het centrum naar de periferie", zegt Willem de Laat van IDEA Consult. "Dat heeft tot gevolg dat er steeds meer leegstand is in de hoofdwinkelstraten. In 2013 stond in Vlaanderen ruim 11% van de winkelpanden in het centrum leeg. In 2008 was dat maar 7%. In het centrum van Sint-Niklaas liep die leegstand in 2013 zelfs op tot meer dan 35%. Baanwinkels en overdekte winkelcentra trekken veel mensen aan omdat je daar gratis kunt parkeren, niet tussen het drukke verkeer moet lopen en je er heel veel producten vindt op een kleine oppervlakte.

Daardoor trekken nog minder mensen naar het centrum van een gemeente, ontstaat daar nog meer leegstand, en dreigen ook de goed draaiende winkels daar het slachtoffer van te worden. Het is dus een vicieuze cirkel. Bovendien kopen steeds meer mensen producten op het internet. Ook die evolutie zet het aantal winkels in gemeentecentra onder druk."

Ontwerpdecreet

Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) wil het daarom moeilijker maken om veel extra winkels buiten de stad te openen.

"Zonder detailhandel bloeden de gemeentekernen dood", zegt Peeters.

"Daarom willen we in de tweede helft van dit jaar in het Vlaams Parlement een decreet stemmen dat provinciebesturen de mogelijkheid geeft om de opening van winkels in bepaalde straten buiten het centrum te verbieden. Het ontwerpdecreet ligt nu al klaar."

Ludwig Caluwé (CD&V), gedeputeerde voor economie bij de provincie Antwerpen, zegt dat hij van die mogelijkheid gebruik zal maken.

"Als we de markt volledig zijn werk laten doen, krijgen we een verschraling van het winkelaanbod in de gemeentecentra. We moeten bovendien zuinig omspringen met de gronden die we hebben. In de toekomst zullen we de zones dus goed afbakenen. Winkels die dagelijkse gebruiksgoederen verkopen, horen thuis in het centrum. Winkels die grotere goederen verkopen die mensen niet elke week kopen, zoals tuinstoelen, kunnen wél nog een nieuwe vestiging buiten het centrum openen."

Voorts geven de Vlaamse overheid en de provincies ook subsidies voor de omvorming van leegstaande winkelpanden in het centrum tot nieuwe winkels, en voor de renovatie van oude winkelgevels. Baanwinkels kunnen niet op die subsidies rekenen.

© 2014 Concentra