1995 - 1999

Vragen voor de Minister van Binnenlandse Zaken, Johan Vande Lanotte

21 March 1996

Mondelinge Vraag over de snelle interventies op de autosnelwegen en inzonderheid op het vak Kruibeke-Sint-Niklaas van de E17

Vraag

Mijnheer de Voorzitter, ik moet de Vice-Eerste minister zeker niet informeren over de hoge economische kostprijs van de fileproblematiek. Zo vormt de vlotte bereikbaarheid van de Antwerpse haven en de erom liggende nijverheid één van de cruciale elementen waarmee de economische welvaart in deze regio staat of valt. Ook in de Antwerpse economische middens beseft men dit ten volle.

Daarom heeft het Strategisch Plan Regio Antwerpen in samenwerking met de rijkswacht en de VTB-VAB het zogenaamde FAST-project opgezet. FAST staat voor Files Aanpakken door Snelle Tussenkomsten.

Ik vind het zeer betreurenswaardig dat deze inspanningen door een beslissing met betrekking tot de provinciale verkeerseenheden van de rijkswacht worden doorkruist. Immers, tot voor kort werd het vak Kruibeke-Sint-Niklaas op de E17, dat in feite wel Oost-vlaams grondgebied is, toch bediend door de Antwerpse autosnelwegenpolitie, waarvan de commandopost zich op 15 kilometer van het verste punt van dit vak bevindt.

Sinds begin maart is de bevoegdheid over dit vak echter overgeheveld naar de verkeerseenheid van Gent-Brugge die op 47 kilometer afstand gelegen is. De gevolgen laten zich raden.

Zaterdag jongstleden deed er zich een eerste incident voor naar aanleiding van een ongeval te Haasdonk.De Antwerpse autosnelwegenpolitie had op vijf minuten in Haasdonk kunnen zijn, maar nu moest men een half uur wachten op de eenheid van Gent-Brugge, want die moest vijftig kilometer overbruggen. De takelwagen uit Gent verscheen pas na vijftig minuten. Ondertussen had zich, ook al was het dan zaterdag, toch een belangrijke file gevormd.

Dit gebeuren illustreert duidelijk dat de overheveling van het vak Kruibeke-Sint-Niklaas naar de Oostvlaamse eenheid noodlottige gevolgen heeft. Daarom wil ik de minister concreet vragen of hij ervoor wil zorgen dat deze overheveling ongedaan wordt gemaakt.

Antwoord

Mijnheer de Voorzitter, het Strategisch Plan Regio Antwerpen heeft inderdaad tot doel de files te vermijden. Om die reden werd ook het FAST-project opgestart. Dit bestaat erin dat tijdens de spitsuren één of twee takelvoertuigen worden opgesteld op kritieke plaatsen. Deze komen in geval van een verkeersongeval onmiddellijk tussen om de weg te ontruimen. Als het ongeval niet te veel schade veroorzaakt en wanneer het enkel om een defect voertuig gaat, treedt de takeldienst onmiddellijk in werking op verzoek van de rijkswacht. Nadat, in geval van een verkeersongeval, de stand van de voertuigen op het wegdek werd afgetekend, brengt de depannagedienst de voertuigen over naar een veilige plaats waar de takeldienst, die door de rijkswacht werd opgeroepen, ze komt ophalen. De rijkswacht doet de nodige vaststellingen ter plaatste.

Deze dienstverlening is momenteel gratis. Wij moeten nog onderzoeken hoe die zal worden gebudgetteerd teneinde de continuïteit te verzekeren.
Uit een eerste evaluatie blijkt dat het FAST-project als positief mag worden beschouwd voor de vlotheid van het verkeer en de veiligheid, dit vooral door de verkorting van de interventietermijnen waardoor de rijbaan sneller vrij gemaakt wordt. Ik wil dit positieve element toch ook in het licht stellen.

In het concrete geval van Haasdonk is de rijkswacht na twintig minuten gearriveerd en niet na dertig, zoals de heer Caluwé zegt. Dit is een klein maar toch betekenisvol verschil. Er werd een takeldienst opgeroepen. Dit gebeurt volgens een beurtrol zodat de takeldienst met het kleinst aantal oproepen steeds aan de beurt komt.
Ik merk op dat de interventietermijn van de rijkswacht niet zo zeer door de plaats van de commandopost wordt bepaald dan wel door de plaats waar de rijkswacht zich op dat ogenblik bevindt. De rijkswacht zit namelijk niet ergens langs de autostrade op een oproep te wachten, maar bevindt zich ergens te velde, dichtbij of ver weg van de plaats van het ongeval.
Wat het incident van vorige zaterdag betreft, is dit echter van minder belang, aangezien het parket eerst ter plaaste was en de nodige vaststellingen deed. De link tussen het overhevelen aan het stuk weg naar Oost-Vlaanderen en de tijd die verstreek tussen het ongeval en de vaststelling, kan hier dus niet worden gelegd.
Waarom is dat stuk autoweg terug naar Oost-Vlaanderen gegaan ? De wegbeheerder en het parket zijn gevestigd in Oost-Vlaanderen en de rijkswacht werkt het liefst met coherente bevoegdheidspakketten. Zij pleegt graag overleg met de wegbeheerder en met de parketmagistraat van het betrokken stuk. Deze overheveling ongedaan maken, lijkt mij echt niet aangewezen. Er zal in de toekomst nog altijd rekening moeten worden gehouden met een kortere of een langere termijn tussen het ongeval en de interventie, die bijna uitsluitend afhankelijk is van de plaats waar de manschappen zich op dat ogenblik bevinden. Bovendien moet er rekening mee worden gehouden dat er tijdens het weekeinde minder manschappen ter beschikking zijn.

Repliek

Mijnheer de Voorzitter, ik vrees dat het antwoord van de Vice-Eerste minister mijn ongerustheid bevestigt, tenminste wat het laatste punt betreft. Het verheugt mij dat hij een initiatief zoals FAST steunt en dat hij wil helpen zoeken naar de nodige continuïteit van het initiatief.
Het Antwerpse mobiliteitsprobleem begint niet bij de grenzen van de provincie Antwerpen. Het incident van vorige zaterdag toont aan dat de praatpalen nog steeds afgestemd zijn op de verkeerseenheid die zich te Antwerpen bevindt. Deze mocht echter zelf niet uitrukken, maar moest de eenheid in Gentbrugge oproepen die dan heel die afstand diende te overbruggen. Dit systeem heeft gedurende jaren goed gefunctioneerd. Ondanks enkele territoriale bevoegdheidsproblemen heeft de Antwerpse verkeerspolitie geduren jaren kunnen optreden tot in Sint-Niklaas. Daardoor konden een aantal files en incidenten worden voorkomen.
Kan de Vice-Eerste minister niet onderzoeken of er geen mogelijkheid bestaat om terug te keren tot de vroegere situatie die altijd voldoening heeft geschonken ?