Anderhalf jaar geleden startte de Stadsregio Turnhout (Turnhout, Oud-Turnhout, Beerse en Vosselaar) met een begeleidingstraject voor een detailhandelcoach. De provincie Antwerpen biedt deze service reeds enkele jaren aan om lokale besturen te ondersteunen richting een toekomstgerichte visie en beleid voor hun detailhandel. De gezamenlijke detailhandelsvisie voor de Stadsregio Turnhout bestaat uit een versterking van de handelskernen, afbakening gemeentegrensoverschrijdende winkelarme zones en een gericht locatiebeleid voor grootschalige handel. Dit is een primeur in de provincie Antwerpen.
Onze provincie kent een bijzondere detailhandelsituatie, met heel wat regionale verschillen. In de Kempen is de leegstand het voorbije decennium sterk toegenomen. Sinds het recente Vlaamse winkeldecreet hebben lokale besturen op dit vlak extra bevoegdheden gekregen, die vragen om expertise en afstemming op het beleid van de buurgemeenten. De provincie Antwerpen investeert daarom extra in haar bovenlokale rol. “Het team van de provincie Antwerpen is intussen uitgebreid tot vijf detailhandelsexperts met veel ervaring in retail, statistiek en ruimtelijke economie”, zegt gedeputeerde bevoegd voor Economie Ludwig Caluwé. De doelstelling om tegen einde 2018 met een derde van onze 70 gemeenten een coachingtraject aan te gaan, is nu reeds gerealiseerd. “We ondersteunen er vandaag reeds 26, dus wellicht zullen we tegen het einde van de legislatuur met de helft van onze gemeenten een samenwerkingsovereenkomst hebben. Dat is een record in Vlaanderen. Onze expertise is een keurmerk geworden.”
De vier gemeenten van de Stadsregio Turnhout kiezen na een begeleidingstraject van anderhalf jaar door een detailhandelcoach voor een gezamenlijke aanpak. “Dat is geen evidente keuze, maar wel een keuze van het gezond verstand nu consumenten steeds mobieler worden en e-commerce niet meer weg te denken is uit het winkellandschap”, aldus gedeputeerde Caluwé.
De vier kernen van Beerse, Vosselaar, Turnhout en Oud-Turnhout liggen dicht bij elkaar. Het aantal klantenbewegingen tussen de vier gemeenten ligt dan ook erg hoog. Anderzijds blijkt dat de meeste inwoners trouwe klanten zijn. Ben Op de Beeck, provinciaal detailhandelscoach: “Uit onze analyses blijkt dat de inwoners van de vier gemeenten vooral binnen de stadsregio kopen, niet alleen in eigen gemeente, ook vaak bij elkaar. Vooral vanuit de dorpen in de richting van de stad, maar ook omgekeerd. De stadsregio vormt onmiskenbaar één coherent handelsgeheel.”
Kernversterking: het uitgangspunt van de gezamenlijke visie
Het beleid wordt een combinatie van stimuleren en sturen met de nodige ruimtelijk-economische afspraken tussen de vier gemeenten. “De Stadsregio Turnhout wil meer uitstraling als aantrekkelijke winkelregio”, zegt Marc Broeckx, coördinator Stadsregio Turnhout. “De vier gemeenten moeten in de toekomst elkaar versterken binnen de Stadsregio. Daarom gaan we een stap verder met één gemeenschappelijke toekomstvisie voor onze detailhandel, goedgekeurd in alle vier de colleges.”
De vier gemeenten leggen samen vast waar welke handel wenselijk is en waar niet. Zo kunnen ze hun handelskernen versterken en worden hun winkelgebieden in de toekomst complementair met elkaar in plaats van concurrerend. Op lokaal niveau kiezen de vier gemeenten voor een kernversterkend beleid, met maatregelen binnen én buiten de vier compacte kernwinkelgebieden waar winkels , horeca en publiekstrekkers elkaar kunnen versterken. Handel die niet in een kern past, zoals woonwinkels of doe-het-zelf-zaken, wordt in de toekomst zoveel mogelijk gegroepeerd op zones voor grootschalige detailhandel, zoals de Steenweg op Gierle en de Turnhoutseweg tegenover Janssen Pharmaceutica. Op andere zones met dit soort winkels wordt het huidige aanbod bevroren. Daarbuiten is nog enkel kleinschalige handel mogelijk.