In de pers

25 August 2018

Gazet van Antwerpen en Het Nieuwsblad: “Koningshoeve was Hooibeekhoeve avant la lettre”

Het provinciaal onderzoeks­centrum Hooibeekhoeve breidt volop uit om vanaf begin 2019 ook als educatieve uitvalsbasis voor de ontdekking van de omgeving te dienen. Want daar zit een koninklijk verhaal achter.

De Hooibeekhoeve op de grens van Geel-Ten Aard en Retie is bekend als provinciaal centrum waar innovatieve landbouw­technieken voor de melkvee­sector in de praktijk worden toegepast. Dat moet op termijn de Vlaamse landbouwers ten goede komen. Maar de hoeve richt de blik vanaf begin volgend jaar ook expliciet op het verleden. Naast het complex rijst momenteel een nieuw kantoorgebouw op, zodat in de vrijgekomen ruimte een educatief centrum kan worden ingericht.

“Dankzij het Leaderproject ­Platteland Royal kunnen we er de klemtoon leggen op streekbeleving”, zeggen gedeputeerden Peter Bellens en Ludwig Caluwé ­(beiden CD&V). “Landbouw heeft vaak een grote impact op de ruimtelijke omgeving en dat is op weinig plaatsen zo duidelijk als in Ten Aard. Het is het laatste omvangrijke gebied in Vlaanderen dat nog specifiek voor de landbouw ontgonnen is. Rond dit zogenaamde Kempisch Domein valt volgend jaar van alles te leren in ons educatief centrum, maar ook te ontdekken in het landschap errond. Dat kan per fiets of te voet.”

Dichte bossen

De ontdekkingstocht gebeurde tijdens de voorstelling vrijdag passend met paard en (huif)kar. De ontginning van het gebied gaat terug tot begin negentiende eeuw, toen de aanleg van het Kempens Kanaal Herentals-Bocholt bleef steken in de omgeving van de Zegge in het noordwesten van Geel. “Wat nu Ten Aard is, was toen nog één groot heide­gebied met dichte bossen”, weet de Geelse stadsgids Frans ­Vanlommel. “In 1853 besloot onze eerste koning Leopold I hier 440 hectare te kopen. Nu ja, kopen… Als koning mocht hij de prijs zelf bepalen. Daarna begon de ontginning van het gebied voor de landbouw in de strijd tegen de hongersnood.”

Dag van de Landbouw

Via ingenieuze irrigatiesystemen kon het landschap bevloeid worden, maar begin twintigste eeuw was het koninklijk domein al uitgebreid tot 4.550 hectare. “In 1953 kocht de Nationale Maatschappij voor de Kleine Land­eigendom 482 hectare over, die het opdeelde in 26 landbouwkavels. Die werden vooral bewerkt door jonge boeren uit de Noorderkempen, want de Gelenaars stonden wat wantrouwig tegenover die ontwikkeling.”

In het gebied werden heel wat nieuwe landbouwtechnieken toegepast. “De Koningshoeve speelde daarin een voortrekkersrol, het was de Hooibeekhoeve avant la lettre”, zegt Vanlommel. De hoeve is de voorbije jaren volledig gerestaureerd door ondernemer en voorzitter van ASV Geel Jan Tormans.

Het is nog wachten op het educatieve bezoekerscentrum, maar op zondag 16 september krijgt u in de Hooibeekhoeve al een uitgebreid voorsmaakje tijdens de Dag van de Landbouw.

Hans Otten