Dat de Vlaamse regering het mes in de provincies zet, valt bijzonder slecht bij de gedeputeerden van CD&V. 'Dit is een overbodige beslissing en ze heeft voor de Vlaming enkel nadelen.'
Vandaag houdt het Vlaams Parlement een actualiteitsdebat over de afslanking van de provincies. De Vlaamse regering besliste dat de provincies niet langer persoonsgebonden bevoegdheden, zoals welzijn en cultuur, mogen uitoefenen. Die gaan ofwel naar de gemeenten ofwel naar de Vlaamse overheid. Daarnaast wordt het aantal provincieraadsleden vanaf de volgende verkiezingen gehalveerd. Het aantal gedeputeerden vermindert van zes naar vier per provincie.
Die hervorming valt bij CD&V bijzonder slecht, leert een rondvraag bij een tiental gedeputeerden. Geen van de provinciale bestuurders heeft een goed woord over voor de hervorming. 'Dat is een overbodige beslissing', zegt de Antwerpse gedeputeerde Peter Bellens. 'Dat politiek compromis was niet nodig en het heeft voor de Vlaming enkel nadelen. Mijn partij heeft een kans laten liggen. Ik heb dat in CD&V aangekaart. Maar onderhandelen is geven en nemen. De N-VA heeft na de verkiezingen haar slag thuisgehaald ten koste van de dienstverlening voor de burger.'
De afslanking van de provincies was inderdaad een politiek compromis tussen de N-VA en CD&V bij de Vlaamse regeringsonderhandelingen. De N-VA wou de provincies afschaffen terwijl CD&V op de rem stond. 'Het is uiteindelijk een compromis à la belge geworden', zegt de Oost-Vlaamse gedeputeerde Alexander Vercamer.
Dat dreigt in de praktijk tot problemen te leiden. 'Door de peer in twee te snijden is de opdeling abstract geworden', zegt de Limburgse gedeputeerde Frank Smeets. 'Het is gewoon een verkeerde keuze. Ik ben er niet gelukkig mee.'
Ook Ludwig Caluwé, gedeputeerde in Antwerpen en voormalig Vlaams fractievoorzitter, vreest dat de 'kunstmatige' verdeling in de praktijk problematisch wordt. 'De provincie blijft bevoegd voor toerisme, maar niet meer voor cultuur. Die twee zijn inherent aan elkaar verbonden.'
Ten slotte is er het electorale verhaal. CD&V staat traditioneel sterk in de provincies en dreigt bij de volgende verkiezingen een pak mandaten te verliezen. De provinciale CD&V'ers stellen zich vragen bij de grotere kiesdistricten voor de provincieraadsverkiezingen.
'Het is larie en apekool dat je veel bespaart met die halvering van het aantal raadsleden', zegt de West-Vlaamse gedeputeerde Guido Decorte. 'Maar door de grotere kiesdistricten zullen kandidaten vooral opkomen waar veel stemmen te rapen zijn, terwijl CD&V vooral in de landelijke gemeenten sterk staat. Ik vraag me dan af waarop sommigen uit zijn.'
'Je moet Machiavelli niet hebben gelezen voor die analyse', zegt de Oost-Vlaming Jozef Dauwe. 'We mogen het niet luidop zeggen, maar dit is een manier van de N-VA om de lokale macht van CD&V te breken. Bij elke coalitievorming moet je nu eenmaal een bittere pil slikken.'
De Vlaams-Brabantse gedeputeerde Tom Dehaene besluit: 'We willen over efficiëntie discussiëren, maar dit is een symbolendiscussie. De N-VA ziet de provincies als symbool voor het oude België. De burgers, de gemeentes en de verenigingen zijn uiteindelijk de verliezers.'
Barbara Moens