Landbouw speelt een niet te onderschatten rol in de economie van de provincie Antwerpen. Dat blijkt nog maar eens uit een studie van het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO). Op vraag van de provincie bracht ILVO het agrocomplex van toeleverende en verwerkende bedrijven rond de landbouwsector in kaart. In totaal werkt een vijfde van de Antwerpse ondernemingen met landbouwproducten, met vaak voorkomende specialisaties in veeteelt en groenten voor de versmarkt.
ILVO berekende hoe groot het economisch belang is van de agrovoedingscomplex voor de provincie Antwerpen. In Vlaanderen is het agrocomplex goed voor een omzet van 60 miljard euro. Meer dan een kwart (26 procent) van de Vlaamse agrocomplexbedrijven zijn gevestigd in de provincie Antwerpen. In totaal maakt liefst een vijfde van het aantal ondernemingen en zelfstandigen uit de provincie Antwerpen deel uit van het agrocomplex.
Een groot deel van de bedrijven uit het Antwerpse agrocomplex werkt met producten uit de veeteelt en glastuinbouw, niet toevallig twee sectoren die een hoog rendement per hectare realiseren. “Onze provincie is een sterk verstedelijkt gebied”, aldus gedeputeerde voor Landbouw Ludwig Caluwé. “De cultuurgrond bedraagt slechts 31 procent van de totale oppervlakte. Dat is een pak lager dan het Vlaamse gemiddelde. Hierdoor is de beschikbare ruimte voor landbouw niet alleen schaarser, maar ook duurder in vergelijking met de andere provincies. Historisch én economisch gezien, heeft de Antwerpse landbouwsector zich gespecialiseerd in teelten die weinig grond nodig hebben of teelten met een hoge omzet per hectare, zoals de veeteelt en de glastuinbouw.”
Niet alleen de landbouw, maar het volledige agrocomplex errond is sterk gespecialiseerd. Een beginproduct passeert heel wat bedrijven alvorens het als eindproduct wordt verkocht. Die bedrijven creëren niet alleen een meerwaarde aan het product, ze zijn ook sterk afhankelijk van elkaar voor hun productie. Wanneer één van de bedrijven wegvalt uit de productieketen, heeft dit een rechtstreekse impact op de volledige productieketen, zo staat te lezen in het onderzoek.
Die onderlinge afhankelijkheid weerspiegelt zich ook in de inplanting van de bedrijven. Vaak vind je deze bedrijven in elkaars buurt. Zo vind je in het Noordoosten van de Kempen zowel pluimveehouders als broederijen, opfokbedrijven en slachterijen en vind je veel glastuinbouwers in de buurt van de veiling.
“De impact van landbouw op onze economie is veel groter dan vele mensen denken", aldus Caluwé. "Zo overstijgt de omzet uit het agrocomplex de omzet van de landbouwsector. Het verminderen van de landbouwactiviteiten in onze regio heeft dan ook een rechtstreekse impact op de rest van onze economie.”
Om die sector beter te leren kennen organiseerde de dienst Landbouw- en plattelandsbeleid van de provincie recent een tweede editie van Op het erf, een studiedag over de land- en tuinbouw voor lokale overheden. Een landbouwer moet voor een bouw- of milieuvergunning, een aanvraag voor mestverwerking of een kapvergunningbij stees beroep doen op lokale ambtenaren. De studiedag werd gecombineerd met een bedrijfsbezoek aan Sint-Katelijne-Waver, groenteregemeente bij uitstek.