In de pers

29 September 2015

VILT: Hooibeekhoeve bouwt nieuwe onderzoeksstal voor melkvee

Tweehonderd leerlingen van de vier landbouwscholen uit de provincie Antwerpen maakten vrijdag op een ludieke manier kennis met de bouwplannen van de Hooibeekhoeve. Die omvatten naast een verlenging van de melkveestal en herinrichting van de bestaande stal ook tal van innovaties en mogelijkheden voor praktijkonderzoek. Met automatische klimaatregeling, individuele ruwvoederbakken, een pocketvergister en drie types emissiearme roostervloeren zal het praktijkcentrum in Geel kunnen inspelen op vragen van de sector. De nood aan kennis is groot in de melkveehouderij, zo leven er heel wat vragen omtrent het reduceren van de ammoniakemissie. “Het zal een uitdaging zijn om een gepast antwoord te vinden. Met de nieuwe onderzoekstal is de Hooibeekhoeve klaar om deze uitdaging aan te gaan”, zegt gedeputeerde voor Landbouw Ludwig Caluwé.

Op de Hooibeekhoeve in Geel hebben 200 leerlingen van de Antwerpse landscholen (Stabroek, Hoogstraten, Geel en Herentals) samen getoost op de toekomst van de melkveehouderij. Hiermee gaven ze de aftrap voor de bouwwerken op het praktijk- en voorlichtingscentrum voor melkveehouderij van de provincie Antwerpen. De Hooibeekhoeve is het gewend om leerlingen en leerkrachten van de landbouwscholen over de vloer te krijgen, maar nooit eerder werden ze allemaal samen ontvangen. Van een klassieke praktijkles was dan ook geen sprake. In plaats daarvan gingen de leerlingen uitdagingen aan met de Hooibeekhoeve en met elkaar.

Tijdens verschillende opdrachten rond de toekomst van het melkveeonderzoek konden ze punten – koeien voor hun eigen stal – verzamelen. “We wilden hen op een andere manier laten kennismaken met de Hooibeekhoeve en gelet op de leuke reacties zijn we daar goed in gelukt”, vertelt Evelien Aerts, communicatieadviseur van de Hooibeekhoeve. De winnende klas, het zesde jaar TSO/BSO van het Sint-Jozefinstituut te Geel, mag zich verheugen op een gezamenlijk dagje Hooibeekhoeve én Bobbejaanland. Vanaf dit schooljaar kan elke klas die leuke combinatie – een leerrijk bezoek aan de Hooibeekhoeve in de voormiddag en uit de bol gaan in Bobbejaanland in de namiddag – maken voor de prijs van 15 euro per leerling.
Een bezoek aan de Hooibeekhoeve belooft voor leerlingen maar ook voor alle geïnteresseerde landbouwers in de toekomst nog een pak interessanter te worden. De bestaande stal wordt aangepast zodat de proefboerderij snel en efficiënt vergelijkend onderzoek kan doen. Begin oktober gaat de aannemer van start. Eerst zal het nieuwe gedeelte aan de melkveestal gebouwd worden. Na de uitbreidingsfase volgt de aanpassing van de huidige melkveestal. Het ‘koeverkeer’ verliep in de oude stal niet optimaal, wat de goede werking van de melkrobot kan beïnvloeden. In de nieuwe en vernieuwde stal hoort dat een voorbeeld te worden voor andere ‘robotmelkers’. De stal wordt zo ingericht dat weidegang tot de mogelijkheden behoort.

Wanneer beide bouwfasen afgerond zijn, zal de Hooibeekhoeve beschikken over twee identieke proefstallen met elk een eigen melkrobot. De capaciteit van de stal verdubbeld ongeveer, naar 106 ligboxen. Rekening houdend met de droogstaande koeien die net zoals het jongvee elders gehuisvest worden, kan de veestapel aangroeien tot een 120-tal koeien. De keuze voor ligboxen in plaats van diepstrooiselboxen is ingegeven door de uiergezondheid van de dieren. De Hooibeekhoeve participeert in heel wat projecten rond dat thema en ligboxen zijn op dat vlak gewoon de beste keuze.

In het nieuwe stalgedeelte zullen drie types emissiearme roostervloeren gedemonstreerd worden. Ervaringen met mestdoorlaat, properheid en hygiëne en loopcomfort van de koe zullen gedeeld worden met de 1.134 melkveehouders uit de provincie Antwerpen en met hun collega’s daarbuiten. Iedereen kan de roostervloeren in Geel komen bekijken. Behalve demonstratie van de verschillende vloerroosters zou het kunnen dat de Hooibeekhoeve ook zelf metingen gaat uitvoeren. Momenteel staat maar één type emissiearme vloer op de lijst met ammoniakemissie reducerende maatregelen. Bedoeling is dat dat er meer worden en daarvoor zijn metingen noodzakelijk.

Verder wordt de nieuwe stal uitgerust met individuele voederbakken voor maximum acht melkkoeien. Hier zal continu gewogen worden hoeveel de melkkoe eet. De resultaten kunnen vergeleken worden met de voederopname van twee groepen koeien aan het voederhek. Deze informatie kan ook gekoppeld worden aan de individuele melkgift en de melksamenstelling. Ook nieuw voor de Hooibeekhoeve is de installatie van een pocketvergister van Vlaamse makelij. De geproduceerde warmte en energie zullen nuttig ingezet worden op het bedrijf. Het digestaat zal op zijn waarde als meststof beoordeeld worden in de proefveldwerking rond voedergewassen. Gedeputeerde Ludwig Caluwé merkt op dat het nog niet zo lang geleden is dat de vergunningverlenende overheden eerder afkering stonden tegenover pocketvergisting. We spreken over het jaar 2013, sindsdien heeft de techniek een hoge vlucht genomen in de melkveehouderij.

Het bestaande rietveld wordt aangepast naar een tweetraps rietveld dat het afvalwater van de stal en de conciërgewoning zuivert. Door geforceerde beluchting krijgen de bacteriën in het substraat extra zuurstof zodat het rietveld per vierkante meter een hogere belasting kan verwerken dan het huidige percolatie-rietveld. Al het gezuiverde afvalwater zal hergebruikt worden voor het reinigen van de stal en de machines. De vernieuwde Hooibeekhoeve zal geen leidingwater meer nodig hebben. Directeur Ilse Van den Broeck: “Als drinkwater voor de dieren gebruikten we al regenwater dat vooraf gezuiverd wordt. Ook de nieuwe stal is voorzien van regenwateropvang. Geraakt de regenwaterput toch leeg, dan schakelen we over op grondwater. De melkinstallatie en koeltank worden gereinigd met grondwater.”
Gedeputeerde Ludwig Caluwé is er stellig van overtuigd dat de Hooibeekhoeve dankzij de nieuwe investering, die geraamd wordt op anderhalf miljoen euro, beter kan inspelen op de vragen van landbouwers en de grote uitdagingen voor de melkveehouderij. Alleen al rond de reductie van de ammoniakemissie uit rundveestallen leven momenteel veel vragen door de Europese natuurdoelstellingen die veehouderij in de buurt van waardevolle natuur op de helling zet. In de wetenschap dat ook het Vlaams onderzoeksinstituut ILVO vrij recent heeft geïnvesteerd in een innovatieve proefstal voor melkvee ligt samenwerking meer dan ooit voor de hand. “Net zoals ILVO is ook de Hooibeekhoeve partner bij het Vlaams landbouwonderzoeksplatform Agrolink”, vertelt Ilse Van den Broeck.

Voor overlap in het onderzoek is ze niet bevreesd. “Op de Hooibeekhoeve werken we nog praktijkgerichter. Bovendien kan het nuttig zijn om uit te testen of bepaalde technieken dezelfde effecten hebben in de stallen van ILVO en de Hooibeekhoeve. Eén oplossing scoort vaak niet overal het best, alleen al omdat de genetische achtergrond van een veestapel op een melkveebedrijf sterk kan verschillen.” De gedeputeerde voegt daaraan toe dat de verstandhouding tussen de melkveeonderzoekers van ILVO en de Hooibeekhoeve optimaal is. “Bovendien vormt de Schelde een natuurlijke barrière. Vanwege de grote afstand tussen de melkveestallen van ILVO en de Hooibeekhoeve trekken zij automatisch een ander publiek aan.” Al bereiken ons via e-mail en telefoon wel vragen vanuit heel Vlaanderen, zo benadrukt Van den Broeck.

Marijke Van Looveren, bedrijfsleider op het melkveebedrijf van de Hooibeekhoeve, legt uit dat zij in Geel enkel ‘open onderzoek’ doen, waarvan de resultaten publiek zijn. Het bedrijfsleven sponsort weinig onderzoek rechtstreeks maar is wel vaak cosponsor van (publieke) onderzoeksprojecten. Heel wat landbouwers en studenten van de landbouwscholen komen zich met eigen ogen vergewissen van dat onderzoek. Van Looveren verwacht dat de stijgende lijn in het aantal bezoekers een sprongetje zal maken na de nieuwbouw, “zoals dat het geval was bij elke grote stap die we gezet hebben”. De bouw van de huidige melkveestal en de bezoekersruimte was een eerste mijlpaal. Daarna volgde een nieuwe jongveestal en nu vragen er al geïnteresseerden wanneer de nieuwe melkveestal te bekijken is. Ten vroegste in februari 2016 zal de nieuwbouw gebruiksklaar zijn. Over fase twee, de aanpassing van de bestaande stal, zal een jaar tijd gaan.