In de pers

27 August 2016

Gazet van Antwerpen: Provincie reanimeert kastelen

De provincie reikt eigenaars van kasteeldomeinen de hand om hun vaak nog moeilijk te onderhouden patrimonium een realistisch toekomstperspectief te bieden.

Dat Brasschaat, Brecht, Kapellen, Schilde, Schoten en Zoersel nog zo groen zijn, hebben ze deels te danken aan 55 grote kasteeldomeinen die de verkavelingswoede hebben overleefd. Lang niet alle grote domeinen verkeren anno 2016 in goede staat.

Het landgoed van Nederlander Luud Maas, eigenaar van het 400 hectare grote Botermelck-La Garenne, vormt een uitzondering. De steenrijke bouwondernemer slaagde erin om zijn natuur- en kasteeldomein, verdeeld over Schoten, 's-Gravenwezel en Sint-Job-in't-Goor, in de prachtige staat te brengen waarin het zich nu bevindt. Maar dat kostte hem wel decennialange investeringen, onderhoudskosten ten belope van 400.000 euro en vaak moeizame onderhandelingen met ambtenaren over wat wel en niet mocht met gebouwen en gronden.
“Er zijn gelukkig nog meer eigenaars die een nieuwe toekomst willen voor hun kasteeldomein. Maar ze weten vaak niet hoe eraan te beginnen omdat de regels erg ingewikkeld zijn. Provincie en gemeenten willen hen helpen en met hen zoeken naar een evenwicht tussen economische, ecologische en maatschappelijke belangen”, aldus gedeputeerden Ludwig Caluwé (CD&V) en Luk Lemmens (N-VA).

Zij stelden in Botermelck-La Garenne de brochure Rijk verleden, grootse toekomst voor aan een publiek van kasteelheren en projectontwikkelaars. Het gaat om een stappenplan om de kasteeldomeinen te reanimeren. De gemeenten, die zichzelf 'de groene zes' noemen, zullen alle domeinen oplijsten en hun huidige toestand inventariseren, gebaseerd op een financiële, stedenbouwkundige-, erfgoed- en landschapsscan. Een kasteelheer kan natuurlijk ook zelf de eerste stap zetten.

Dan start een onderhandeling om tot een realistische en maatschappelijk gewenste exploitatie van het domein te komen. Bewaren, verfraaien, of - indien van toepassing - beter toegankelijk maken voor het publiek, staan daarbij voorop. De overheden willen meedenken met de eigenaar en bestemmingen actualiseren.

Mogelijkheden

“Maar dit is zeker geen doos kleurpotloden om natuurgebieden snel te kunnen verkavelen”, aldus een provincieambtenaar. “Natuurgebied of buurtpark, cohousing of cultuurcentrum, stadsboerderij of speelbos: die dingen behoren tot de mogelijkheden.”
Momenteel loopt een testcase om voor het Wolvenbos, het 90 hectare groot domein in Kapellen van de familie Kronacker, een nieuwe toekomst te vinden. Dat kasteeldomein staat al drie jaar te koop, maar niemand hapt toe gezien de vandaag nog geldende beperkingen.

Jan Auman