1999 - 2004

4 December 2002

Tussenkomst in het debat omtrent de hoogdringendheid van de resolutie met betrekking tot de houding van de Vlaamse Regering ten aanzien van de richtlijn inzake uitstootrechten die op de agenda van de Europese Raad van 9 december staat

Mijnheer de voorzitter,
Leden van de regering,
Waarde collega's,

Iets meer dan een week geleden raakte bekend dat BASF een investering van 150 miljoen Euro, 6 miljard Belgische Frank, uitstelt. Het gaat niet alleen naar omvang om een belangrijke investering. Ze is ook strategisch belangrijk. Ze zou plaatsvinden aan de cracker, in het begin van het productieproces zodat men na deze investering nog uitbreidingsinvesteringen mag verwachten. Als reden geeft BASF de onzekerheid omtrent het Vlaamse en Belgische Kyoto-beleid.

Vorige vrijdag heeft de Vlaamse Regering weliswaar benchmarkconvenanten goedgekeurd. Ze zijn verdienstelijk. Ze vragen aan onze energie-intensieve bedrijven dat hun productieprocessen de meest energiezuinige van de wereld zouden zijn. In ruil gaat de Vlaamse Regering het engagement aan dat deze bedrijven op Vlaams vlak geen bijkomende verplichtingen zouden opgelegd krijgen en dat de Vlaamse regering er zich toe zal inspannen opdat deze bedrijven ook geen bijkomende federale of europese verplichtingen zouden moeten ondergaan.

Over dit laatste engagement, gaat het vandaag. Op 9 december staat op de agenda van de europese raad van leefmilieuministers de ontwerp richtlijn die de handel in uitstootrechten op ondernemingsniveau vanaf 1 januari 2005 wil invoeren.

Volgens het ontwerp, zullen de lidstaten de uitstootrechten aan hun bedrijven moeten bezorgen. Daartoe moeten zij voorafgaandelijk een plan indienen dat door de Europese commissie moet goedgekeurd worden. Vlaanderen zal niet meer uitstootrechten mogen toekennen dan het uitstootniveau in 1990, zelfs 7,5% minder. Vlaanderen zal ook niet de toelating krijgen om hun bedrijven die zich houden aan de benchmarkconvenanten voor hun volledige productie uitstootrechten te geven, want de richtlijn spreekt over een evenwichtige spreiding over de sectoren. Vlaanderen zal dus te weinig uitstootrechten hebben om haar chemische sector die nochtans het meest energie zuinig is van de hele wereld, volledig te bedienen. Deze bedrijven zullen zich dus op de Europese markt moeten begeven om voldoende uitstootrechten te hebben voor hun actuele productie. Voor uitbreidingsinvesteringen is dus helemaal geen ruimte. Vermoedelijk zullen er op de Europese markt echter geen aan te kopen rechten zijn. De richtlijn laat immers toe om aan zogenaamd banking te doen. Lidstaten met een overschot mogen deze voorbehouden voor latere uitbreidingsinvesteringen in hun eigen land, zelfs als die nieuwe investeringen niet behoren tot de wereldtop op het vlak van energiezuinigheid. De Vlaamse bedrijven zullen ook niet in staat zijn om uitstootrechten buiten de Europese markt te kopen, want mechanismen die nochtans uitdrukkelijk in het Kyoto-protocol opgenomen zijn, zoals gemeenschappelijke tenuitvoerlegging (Joint Implementation) en mechanismen inzake schone ontwikkeling (clean development) worden door de richtlijn uitdrukkelijk uitgesloten. Want wij zijn geen tegenstanders van Kyoto. Kyoto moet uitgevoerd worden maar met alle mechanismen die Kyoto toelaat, zoals voornoemde en zoals emissiehandel op statenniveau, niet onder deze vorm op ondernemingsniveau. Dit is immers een bedrijfsonvriendelijke manier die het Vlaamse bedrijfsleven nekt.

Want indien maandag deze richtlijn in zijn huidige vorm goedgekeurd wordt, zal het uitstel van de investeringsbeslissing van BASF, noodzakelijkerwijze afstel worden. En het zal daar niet bij blijven. We zien dat ook Bayer en Monsanto hun investeringen in Vlaanderen terugschroeven. Vlaanderen heeft in de wereld de grootste petrochemische cluster na Houston. Het aandeel van de chemie in het Bruto Nationaal Product is in Vlaanderen met lengten voorsprong het grootste van alle landen van de Europese Unie. Het is een sector die hoge lonen genereert. Ze vormde jarenlang voor Vlaanderen en kip met gouden eieren. Men is ze momenteel aan het slachten.

Het minste wat de Vlaamse Regering kan doen om dit te vermijden, is zich houden aan het engagement dat ze zelf vorige vrijdag is aangegaan, namelijk al het mogelijke in het werk stellen om te vermijden dat onze meest energiezuinige bedrijven, bijkomende europese verplichtingen zouden opgelegd krijgen. Dit betekent concreet ervoor zorgen dat de richtlijn die volgende maandag op de agenda staat van de Europese raad niet in zijn huidige vorm goedgekeurd wordt. Daarom heb ik deze resolutie ingediend.