1999 - 2004

2 October 2003

Met redenen omklede motie Tot besluit van de interpellatie van de heer Ludwig Caluwé, aan de heer Gilbert Bossuyt, Vlaams minister voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie, over de heraanleg van de Antwerpse Ring Van de heer Ludwig Caluwé, c.s.

Het Vlaams Parlement,

Gehoord

- De interpellatie van de heer Ludwig Caluwé;
- De tussenkomsten van de heren Jan Penris, Johan Malcorps en Robert Voorhamme;
- het antwoord van minister Gilbert Bossuyt in de commissie Openbare Werken, Mobiliteit en Energie op donderdag 24 april 2003;
- het debat dat daarop volgde;

Gelet op

- het geplande structureel onderhoud van de Antwerpse Ring (R1), waarvan de grootste impact op de mobiliteit zich zal manifesteren van juni tot en met oktober 2004 en van mei tot oktober 2005;
- De beslissing van de Vlaamse regering van 18 juli 2003 m.b.t. de "minder hinder maatregelen" bij de herstellingswerken;
- Het nieuwe concept voor Ring en Singel, zoals door de minister werd voorgesteld tijdens de commissiezitting;

Overwegende

- Het feit dat de geplande werkzaamheden nog geen rekening houden met het nieuwe concept voor Ring en Singel, waardoor er - indien de geplande werken niet meer aangepast worden - nadien opnieuw werkzaamheden zullen moeten uitgevoerd worden om het concept op het terrein te realiseren;
- het feit dat tijdens de werkzaamheden het aantal rijstroken wordt teruggebracht tot minimaal 2x2, en op het drukste segment tot 2x3 rijstroken, een vermindering van 2 rijstroken in elke richting;
- het feit dat de capaciteitsgrenzen van de Ring van Antwerpen momenteel reeds meermaals overschreden worden, óók tijdens de zomermaanden, met lange files en economische schade tot gevolg;
- dat er tijdens de werkzaamheden de mobiliteit in en om Antwerpen hopeloos vast zal rijden indien er geen voldoende alternatieven beschikbaar zullen zijn, zowel qua alternatieve routes voor wegverkeer, als voor alternatieven voor het wegvervoer an sich, met andere woorden het openbaar vervoer en het transport via de binnenvaart;
- dat er zonder efficiënte alternatieven, een economische schade verwacht wordt van 890 miljoen Euro, ENKEL aan verliesuren door files; het verlies aan inkomsten door het ontwijken van Antwerpen, bijvoorbeeld voor congressen, is hierin nog niet verrekend;
- dat het ideaal ware geweest indien het verkeer langs de noordelijke zijde van de Ring zou afgeleid kunnen worden, met name via de geplande Oosterweelverbinding; en dat het te betreuren valt dat de Vlaamse regering niet sneller heeft doorgewerkt aan de realisatie van de grote projecten uit het Masterplan Antwerpen, waardoor de noodzakelijke alternatieven voor het gebruik van de Ring reeds klaar hadden kunnen zijn bij aanvang van de werken;
- dat het bestemmingsverkeer op de Ring afgeleid moet worden naar de Singel (vermits op- en afritten afgesloten zullen worden), een route die nog (tijdelijk) heringericht moet worden om een verkeerstoename aan te kunnen; hiervoor zijn stappen gezet door de regering;
- dat er een rem wordt gezet op het gebruik van de Liefkenshoektunnel als alternatieve route door het aanhouden van de tolheffingen voor de meeste gebruikers;
- dat de alternatieven voor het verkeer dat op de weg zal blijven, wat ondanks de verschillende maatregelen ongetwijfeld toch nog een belangrijk aandeel zal zijn, beperkt worden door lopende en geplande werkzaamheden aan andere (invals-) wegen in de omgeving:
- heraanleg van de Leien
- heraanleg van de Carnotstraat
- heraanleg van de Bredabaan
- heraanleg van de Sint-Bernardsesteenweg
- heraanleg van de Antwerpsestraat
- mogelijke aanleg van tunnel onder Krijgsbaan aan luchthaven
- dat er ook op grotere schaal knelpunten zijn op potentiële alternatieve routes voor het verkeer dat normaal langs de Ring passeert:
- een deel van het verkeer dat door de Kennedytunnel rijdt, zou afgeleid kunnen worden via de N16, waar men geconfronteerd wordt met de bottleneck van de Scheldebrug in Temse;
- op 'Benelux-schaal' zal in praktijk de nieuwe Westerscheldetunnel op Nederlands grondgebied als alternatieve route beschouwd worden om Antwerpen te ontwijken. Op dat moment zal men geconfronteerd worden met een gebrek aan goede ontsluiting van deze tunnel op Vlaams grondgebied, waardoor de verkeersleefbaarheid verder in het gedrang zal komen in de naburige gemeenten;
- talloze andere routes die gezocht zullen worden door het transitverkeer om Antwerpen te ontwijken, waarbij bijvoorbeeld ook de gebrekkige Noord-Zuid-verbinding in de Kempen onder zware verkeersdruk kan komen te staan.
- dat het vervoer per spoor een onvoldoende alternatief biedt tegen 2004 en 2005, omwille van de lopende werkzaamheden aan het Centraal Station en de Noord-Zuid verbinding. Na afwerking van deze werken, inclusief het nieuwe station in Brecht, ontstaat er een enorm potentieel om reizigers ertoe aan te zetten om de trein te nemen in plaats van de wagen;
- dat snelle tramverbindingen en snelle busverbindingen over voorbehouden stroken tot het hinterland een modal shift teweeg kunnen brengen van auto naar openbaar vervoer, doch dat de investeringen ter zake nog niet afgewerkt zullen zijn;
- dat een gratis gebruik van de trams en bussen van De Lijn een enorme stimulans zou betekenen voor de reizigers om de wagen te laten staan;

Vraagt aan de Vlaamse regering

- de planning en de timing van de ingrijpende werkzaamheden op de Ring van Antwerpen nogmaals goed in overweging te nemen; indien het enigszins technisch haalbaar is, zonder de verkeersveiligheid in het gedrang te brengen, is het uitstel van de werken aangewezen, totdat er voldoende alternatieven beschikbaar zullen zijn,
- zowel qua wegroutes, met de ontdubbeling van de Scheldebrug in Temse en de afwerking van de verschillende lopende wegenwerken op de invalswegen in en rond Antwerpen;
- als qua openbaar vervoer, met op de eerste plaats de afwerking van de Noord-Zuid-verbinding per spoor, met inbegrip van het nieuwe reizigersstation te Brecht; en de afwerking van de tramlijnverlengingen en vrije busbanen die worden gepland en waaraan momenteel wordt gewerkt;

En mocht men toch beslissen om de renovatiewerken te laten doorgaan, in ieder geval:

- de uitvoeringsplannen aan te passen aan het nieuwe concept voor Ring en Singel;
- de Liefkenshoektunnel gratis open te stellen zodat deze als een volwaardige alternatieve route kan functioneren;
- het openbaar vervoer van de Vlaamse Vervoersmaatschappij De Lijn in Antwerpen en omgeving tijdelijk gratis te maken, zoals in de pers werd aangekondigd, om de aantrekkingskracht van dit alternatief voor het wegverkeer nog te versterken;
- overleg te plegen met de NMBS teneinde de capaciteit van het treinverkeer tijdens de periode van de werken te verhogen;
- geen nieuwe bijkomende wegenwerken uit te voeren tijdens de werkzaamheden aan de Ring.