Vraag
De heer Ludwig Caluwé
Na de grote staking van vorig jaar dreigt in de Antwerpse gevangenis opnieuw sociale onrust. Uit de cijfers blijkt dat daar reden voor is. Er zijn bijna 600 gevangenen in de Antwerpse gevangenis waar er slechts plaats is voor 315 gedetineerden. Van het kader van 196 personeelsleden, bedoeld voor 315 gevangenen, zijn slechts 166 plaatsen ingevuld. Daarenboven is het budget voor voeding berekend op 390 gevangenen in plaats van op het huidige aantal.Voor het personeel wordt het dan ook langzamerhand ondoenbaar de orde in de instelling enigszins te handhaven. Naar verluidt zou elke maand een zelfmoord plaatsvinden en zouden Russische en Albanese clans de gevangenisbevolking terroriseren.Na de jongste staking was beterschap beloofd en werden maatregelen in het vooruitzicht gesteld maar tot op heden zijn ze zonder resultaat. Hoe denkt de minister deze schrijnende toestanden te verhelpen?
De heer Marc Verwilghen, minister van Justitie.
Het valt niet te ontkennen de pers maakt er overigens ook gewag van dat de Antwerpse gevangenis op dit ogenblik met overbevolking kampt. Momenteel zijn er immers 572 gedetineerden voor 366 plaatsen.Het aantal gevangenen is sinds enkele weken aan het stijgen, een fenomeen dat zich overigens in alle gevangenissen in ons land voordoet. De gevangenisbevolking schommelt al geruime tijd tussen 8.200 en 8.500 gedetineerden, maar nu hebben we een piek bereikt van 8.874 personen, een cijfer dat het niveau van januari 2001 benadert. Toen waren er in Antwerpen evenwel minder dan 500 gedetineerden.Gelet op de cijfers, is de druk op de ketel inderdaad groot. Een van de redenen van de overbevolking is dat de gevangenis van Antwerpen een zogenaamd arresthuis is waar gedetineerden ter beschikking worden gehouden van de lokale autoriteiten en niet zomaar kunnen worden doorgezonden naar andere instellingen. Nochtans stelt de penitentiaire administratie alles in het werk om, waar mogelijk, mensen over te plaatsen.De inlichtingen van de heer Caluwé in verband met het budget voor voeding zijn niet juist want alle kosten voor het onderhoud van de 572 gedetineerden worden vergoed.Ook het verhaal van de zelfmoord berust op verkeerde informatie. Dit jaar heeft zich welgeteld één persoon van het leven beroofd.In Antwerpen is er inderdaad een concentratie van Russen en Albanezen. Dat vraagt uiteraard bijzondere aandacht vanwege het personeel. Bij ontoelaatbare praktijken moet immers onmiddellijk kunnen worden ingegrepen.Wat de overbevolking betreft, kies ik niet voor algemene ontvolkingsmaatregelen zoals collectieve genade, een maatregel die in het verleden wel eens werd genomen. Ik opteer veeleer voor uitbreiding van het elektronische toezicht. Er blijkt een bijkomend potentieel te zijn van 140 eenheden per dag op een totale capaciteit van 300. Dat is een eerder ondermaatse toepassing en dit werd besproken met de directie.
De gevangenis van Ittre zal spoedig geopend worden, uiterlijk in de maanden juli-augustus. Daardoor zullen er op termijn 420 plaatsen bijkomen. De Regie der Gebouwen is bovendien gestart met de bouw van de nieuwe gevangenis te Hasselt waar 450 plaatsen worden gecreëerd.Het wetsontwerp op de invoering van zogenaamde penitentiaire quota werd ingediend in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Ik hoop dat de commissie Justitie er spoedig werk zal van maken.Wat de personeelsformatie betreft, zijn er nog 24 betrekkingen vacant. We doen momenteel een beroep op de geslaagden uit de werfreserves die nog tot 4 april 2002 kunnen reageren. Tevens wordt een examen georganiseerd voor de aanwerving van een penitentiair beambte bij de gevangenis te Antwerpen. Hiermee trachten we het hoofd te bieden aan de toestand die door de heer Caluwé correct werd geschetst.
De heer Ludwig Caluwé
Het verheugt me dat de minister het probleem erkent. De feitelijke gegevens over het aantal zelfmoorden en over de beschikbare middelen voor voeding, werden door personeelsleden aan de pers medegedeeld. Als de cijfers die de minister verstrekt niet correct zouden zijn, zullen ze zeker reageren.Gelden de maatregelen die de minister in het vooruitzicht stelt alleen voor de Antwerpse gevangenissen? Of zullen er, gezien de specifieke situatie van deze gevangenis als arresthuis, nog bijkomende maatregelen worden getroffen? Dat er bijkomend personeel komt, is een goede zaak. Maar daardoor wordt het probleem van de overbevolking niet verholpen. Als er 600 personen moeten worden gehuisvest in gebouwen die maar berekend zijn op 366 gevangenen, dan volstaat een personeelsuitbreiding niet maar moet er ook aan uitbreiding worden gedacht.
De heer Marc Verwilghen, minister van Justitie.
Door de uitgebreide toepassing van het elektronische toezicht zullen er 140 plaatsen vrijkomen. Ik dring aan op een versnelde evaluatie van het project zodat de directies ertoe worden aangezet er gebruik van te maken. Op die manier moeten de gevangenissen, en in de eerste plaats die van Antwerpen, wat meer ademruimte krijgen.